Arth Ani Anvay

नवे नागरिकत्व ?       आपल्या निवडणूक वचननाम्यात नमूद केल्याप्रमाणे भाजपने तांतडीने नागरिकत्व दुरूस्ती विधेयकास संसदेची मान्यता प्राप्त करून घेतल्यानंतर लगेचच आसाम आणि ईशान्येकडील इतर राज्यात अस्वस्थता आणि असंतोष निर्माण झाल्याने नागरिकत्व दुरूस्ती कायदा (नादुका) आणि सध्या आसाममध्ये अंमलबजावणी सुरू असलेले राष्ट्रीय नागरिक नोंदणी पत्रक ( National Citizen Register) यांचा परस्परसंबंध स्पष्ट होतो. आता असंतोष इतरत्रही पसरल्याने नादुकाशी निगडित नागरिकत्व , धर्म आणि स्थलान्तर या तीन घटकांचा विचार करणे योग्य ठरेल. स्थलान्तर           आदिम कालापासून माणसांचे समूह स्थलान्तर करत आले आहेत. एखाद्या ठिकाणी रहाणे कठीण झाले की नवी सोईस्कर जागा शोधली जाई. आता मानवी समुहांची लक्षणीय प्रगती झाली असली तरी स्थलांतराची मूल प्रेरणा कायम आहे. उपजीविकेच्या सरस साधनासाठी व्यक्तिश: किंवा सामूहिकरित्या आजही स्थलांतरे होतातच. राज्यराष्ट्रे उदयाला आल्यानंतर स्थलान्तर राष्ट्रीय का आंतरराष्ट्रीय ही बाब कायदेशीर महत्वाची बनली. पण चांगल्या जीवनमानाच्या शोधाची मूल प्रेरणा आंतरराष्ट्रीय सीमा निर्माण

चाणक्यनीती आणि शेतक-यांच्या समस्या         म हाराष्ट्र विधानसभेच्या निवडणूकांचे निकाल जाहीर झाल्यापासून उद्धव ठाकरे यांनी मुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेईपर्यंत ज्या चमत्कारिक आणि रोमहर्षक राजकीय घटना घडल्या त्यामागील कार्यकारणभाव समजून घेणे सामान्य नागरिक आणि मतदार यासाठी अवघड बनले आहे. भाजप आणि शिवसेना यांच्या निवडणूकपूर्व युतीस स्पष्ट बहुमत मि ळू नही युतीचे सरकार का स्थापन झाले नाही ? सत्ता वाटप कसे करावे याबाबत मित्रपक्षांत मतभेद होणे ही अतिसामान्य बाब आहे. पण निवडणूक जिंकली तर मित्रपक्षांत सत्तावाटप कसे होईल ही बाब मतदारांसमोर आणली जात नाही आणि निवडणूक जिंकूनही सत्तावाटप कसे करायचे हा तिढा न सुटल्याने , राजकीय हिन्दुत्वाचा अखंड पुरस्कार करण्याबरोबरच मतदारांसमोर शेतक-यांचे प्रश्न सोडवण्यासाठी जनमताचा पुन्हा कौल मागणारे ‘ मित्र ’ पक्ष शत्रु बनतात हे तर अनाकलनीयच आहे. पण राजकीय हिन्दुत्वाला विरोध करणारे दोन्ही कॉग्रेस पक्ष शिवसेनाला कोणत्या आधारावर सहकार्य करण्यास तयार होतात हे कोडेही आज कायमच आहे. या तीन पक्षात आघाडी होण्याची शक्यता दिसताच शिवसेनेऐवजी निवडणूकात विरोध करणा-